Κυριακή 20 Σεπτεμβρίου 2009

Το πρόβλημα του καταυλισμού των τσιγγάνων της Ν. Αλικαρνασσού

Του Σαμψών Γ. Ορφανουδάκη, δικηγόρου

Με την ευκαιρία της προχθεσινής σύσκεψης στο γραφείο του κυρίου εισαγγελέα Πρωτοδικών Ηρακλείου, παρουσία του προέδρου του Συλλόγου των Τσιγγάνων κ. Θανάση Κατσαρή, του μέλους του Δ.Σ. του Συλλόγου κ. Σεραφιμόπουλου, του συναδέλφου μου κυρίου Αντώνη Γρηγοράκη και εμού θα ήθελα να παρατηρήσω τα παρακάτω:

Ασχολούμαι πάρα πολλά χρόνια με την επίλυση προβλημάτων, και έχω, κατά το δυνατόν, βοηθήσει σε ότι μου ζητήθηκε. Γνωρίζω δε τις δύσκολες συνθήκες κάτω από τις οποίες ζουν οι άνθρωποι αυτοί, μικροί και μεγάλοι.

Κανείς βέβαια, των τσιγγάνων και των εκπροσώπων τους μη εξαιρουμένων, δεν είναι ευτυχής για την πολύχρονη παραμονή των τσιγγάνων στο συγκεκριμένο χώρο, όπου “οιωνεί” αυθαίρετα εγκαταστάθηκαν “προσωρινά” περί το έτος 1984, με απόφαση του, τότε, νομάρχη Ηρακλείου. Κανείς δεν επικροτεί και δεν επιδοκιμάζει ούτε, την, εξ ανάγκης, διαπραττόμενη “κλοπή” ηλεκτρικού ρεύματος από τη ΔΕΗ, πράξη αυτή καθ’ αυτή και πολύ επικίνδυνη, ούτε την κλοπή νερού ύδρευσης από τη ΔΕΥΑΗ. Μπορεί δε οι επικεφαλής των οργανισμών αυτών να τελούν υπό διοικητικό ή και πειθαρχικό έλεγχο, γιατί τόσα χρόνια δήθεν αδιαφορούν, για την απώλεια εισοδήματος των οργανισμών που προΐστανται, όμως ανθρώπινα δεν θα μπορούσαν να ενεργήσουν διαφορετικά.

Από τότε από την “προσωρινή μεν μόνιμη δε, όπως εξελίχθηκε, εγκατάσταση των τσιγγάνων στη Ν. Αλικαρνασσό, πέρασαν χρόνια πολλά, άλλαξαν πολλοί γενικοί γραμματείς στην Περιφέρεια Κρήτης, πολλοί νομάρχες, είτε διορισμένοι, είτε εκλεγμένοι στη Νομαρχία Ηρακλείου και αρκετοί δήμαρχοι στο δήμο της Ν. Αλικαρνασσού.

Όλοι αυτοί οι οποίοι αρμόδιοι υποτίθεται πως ασχολήθηκαν με το φλέγον θέμα και θα έπρεπε, ήδη, με βάσει και το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο, να έχουν, τουλάχιστον, δρομολογήσει την επίλυση του μεγάλου και δύσκολου αυτού προβλήματος, που έχει τον τίτλο “Μετεγκατάσταση των τσιγγάνων”.

Ενώ όμως σε άλλες περιοχές της Ελληνικής επικράτειας, λόγου χάρη στους Σοφάδες, στην Καλαμάτα, και αλλού, οι, εκεί, αρμόδιοι κρατικοί και δημοτικοί φορείς ασχολήθηκαν με το πρόβλημα και, ευτυχώς, τα αποτελέσματα είναι ορατά, δυστυχώς οι εδώ αρμόδιοι περί άλλα τυρβάζουν. Και λέω δυστυχώς, διότι ενώ πριν κάποια χρόνια είχε και εδώ δρομολογηθεί η σωστή και ενδεδειγμένη λύση της δημιουργίας του οικισμού των τσιγγάνων στο χώρο νότια των Δύο Αορακίων, σύμφωνα με εγκεκριμένη και χρηματοδοτούμενη από το ελληνικό Δημόσιο οικιστική μελέτη.

Να σημειώσω ότι, πριν από τη σύνταξη και έγκριση της οικιστικής αυτής μελέτης, είχε προηγηθεί η έκδοση δικαστικών αποφάσεων. Με τις αποφάσεις τους τα αρμόδια δικαστήρια του Ηρακλείου, κρίνοντας επί της ουσίας, με αποφάσεις τεκμηριωμένες και πλήρως αιτιολογημένες, είχαν κρίνει, πως, νόμιμα, οι εκατόν είκοσι (120), περίπου, πολυμελείς τσιγγάνικες οικογένειες οδηγήθηκαν στον επίδικο χώρο νότια της ΕΟ Ηρακλείου-Αγ. Νικολάου έναντι του κρατικού αερολιμένα “Ν. Καζαντζάκη”, σε χώρο μάλιστα ο οποίος φέρεται να ανήκει στην κυριότητα του γειτονικού δήμου της Ν. Αλικαρνασσού. Συνεπώς, είχαν ανακόψει (άλλως ακυρώσει), τα πρωτόκολλα διοικητικής αποβολής των τσιγγάνων, τα οποία είχε εκδώσει και επιδώσει ο δήμος Ν. Αλικαρνασσού. Με το δεδομένο αυτό, τότε υπήρχε άμεση ανάγκη εξεύρεσης ενός χώρου κατάλληλου να στεγάσει, στοιχειωδώς ανθρώπινα, τις οικογένειες, τις ανάγκες και τις ελπίδες των συμπολιτών μας αυτών, που αποτελούν την “ιδιάζουσα”, θα έλεγα, τάξη των τσιγγάνων. Ο χώρος αυτός, η ζητούμενη δηλαδή αναγκαία και επαρκής έκταση, βρέθηκε και καθορίστηκε, κατά τα προαναφερόμενα, στην περιοχή των Δύο Αορακίων, δίπλα από το, τότε υπό κατασκευή, κλειστό στάδιο μπάσκετ. Όλα αυτά πολύ πριν ξεκινήσει η κατασκευή του κτιριακού συγκροτήματος της Αστυνομικής Διεύθυνσης Ηρακλείου. Τότε για την επιλογή του συγκεκριμένου χώρου, για τη σύνταξη της μελέτης και την έναρξη των εκσκαφών κανείς δεν έφερε αντίρρηση. Είχε δε ξεκινήσει η υλοποίηση της σχετικής μελέτης και το έργο βρίσκονταν στο στάδιο της υλοποίησης των εκσκαφών, όταν, άγνωστο γιατί, ο δήμαρχος Ν. Αλικαρνασσού άρχισε να εκφράσει αντιρρήσεις και να βάζει εμπόδια στην υλοποίηση του γενικού σχεδιασμού και, τελικά, ώθησε το Γενικό Γραμματέα της Περιφέρειας Κρήτης, μόλις το έτος 2009, να προβεί στην ακύρωση της απόφασης του προκατόχου Γ.Γ. με την οποία είχε εγκριθεί η εκτέλεση του έργου. Κατά της ακυρωτικής απόφασης του Γ. Γραμματέα της Περιφέρειας Κρήτης έχει, ήδη, ασκηθεί αίτηση αναίρεσης, νόμιμα και εμπρόθεσμα, στο Συμβούλιο της Επικρατείας, όπου και εκκρεμεί η εκδίκασή της.

Όλα τα προαναφερόμενα είναι εκτός κάθε αμφισβήτησης. Συνεπώς ποιος ευθύνεται για την πολύχρονη και με τα μύρια όσα προβλήματα παραμονής των τσιγγάνων στο συγκεκριμένο χώρο. Μήπως ευθύνονται οι τσιγγάνοι; Ή μήπως ευθύνονται μόνο οι τσιγγάνοι και οι εκπρόσωποί τους; Περνά από κανένα το ερώτημα μήπως η ευθύνη, κατά το πλείστον ή ήττον, βαρύνει και πολλούς άλλους και, πρωτίστως, εκείνους που εμπόδισαν την ολοκλήρωση του έργου ανέγερσης του οικισμού στα Δύο Αοράκια; Μήπως οι εκπρόσωποι της Ελληνικής Πολιτείας, αλλά και εκείνοι της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, επί μακρόν, παραβαίνουν το καθήκον τους και δεν φροντίζουν, όπως έχουν την ευθύνη, αλλά και την αποκλειστική αρμοδιότητα για την επίλυση του προβλήματος; Μήπως σήμερα, αναρμόδια και προσπαθώντας να αποφύγουν τις μεγάλες ευθύνες τους, ζητούν από τον κύριο εισαγγελέα Ηρακλείου, γνωρίζοντας τη μεγάλη ευαισθησία του σε τέτοια θέματα, ως δια μαγείας και μέσα σε στενά χρονικά περιθώρια, να εφαρμόσει το νόμο και να εκδιώξει, με τη βοήθεια της Ελληνικής Αστυνομίας, τους τσιγγάνους από το συγκεκριμένο χώρο, χωρίς προηγούμενα να έχει ληφθεί μέριμνα, σύμφωνα με όσα εξακολουθεί να ορίζει το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο, που θα μεταστεγαστούν όλοι αυτοί οι άνθρωποι; Σωστά έχει σημειώσει ο κ. Αντώνης Γρηγοράκης ότι “ακόμη και χίλια πρόβατα να μετακινήσεις από ένας μέρος σε ένα άλλο θα πρέπει να έχεις επιλέξει που θα τα μεταφέρεις, γιατί εάν τα αφήσεις ελεύθερα πολλά από αυτά θα πιάσουν την Εθνική οδό και θα προκαλέσουν δεκάδες τροχαία ατυχήματα”. Πολύ περισσότερο θα πρέπει να φροντίσει κανείς το πως, πού και πότε θα γίνει οργανωμένη και ασφαλής μετεγκατάσταση 120 και πλέον πολυμελών οικογενειών. Σκέφθηκε άραγε κανείς αρμόδιος τι κατάσταση θα δημιουργηθεί, εάν και εφόσον χωρίς πρόγραμμα και σωστή καθοδήγηση, χίλιοι, περίπου, τσιγγάνοι, μικροί και μεγάλοι, κατακλείσουν την πόλη του Ηρακλείου χωρίς να έχουν πού να μείνουν;

Θα πει κανείς ότι οι τσιγγάνοι δεν αποτελούν εξαίρεση και άρα και εκείνοι υπάγονται στην Ελληνική Έννομη Τάξη και η όποια συμπεριφορά τους πρέπει να ρυθμίζεται ομοιόμορφα, όπως και η συμπεριφορά όλων των λοιπών Ελλήνων. Ασφαλώς και δεν υπάρχει αντίρρηση. Όμως κάθε κανόνας έχει και εξαιρέσεις και δεν πρέπει να λησμονούμε ότι οι τσιγγάνοι, είτε το αποδεχόμαστε, είτε όχι, είναι μια ξεχωριστή τάξη ανθρώπων, με ξεχωριστές συνήθειες και ένα ιδιαίτερο τρόπο διαβίωσης. Τσιγγάνοι δε υπάρχουν στην Ελλάδα, αλλά και σε όλη την Ευρώπη. Ένεκα τούτου η Ευρωπαϊκή Ένωση γνωρίζει τα προβλήματά τους και για την επίλυσή τους έχουν συσταθεί αρμόδιες επιτροπές και στην Ε.Ε. και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο απασχολούμενες με τα ειδικά αυτά θέματα. Πολλά κονδύλια έχουν χορηγηθεί σε όλα τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. και για τους τσιγγάνους.

Πολλά εκατομμύρια ευρώ έχει πάρει και η Ελλάδα από την Ε.Ε., προκειμένου να τα διαθέσει για την επίλυση των προβλημάτων των τσιγγάνων και, κυρίως, για το πρόβλημα της στέγασής τους. Πολύ μικρό μέρος από τα χρήματα αυτά διατέθηκε τα τελευταία χρόνια, με μορφή επιδοτούμενου δανείου με την εγγύηση του ελληνικού Δημοσίου, σε μεγάλο αριθμό τσιγγάνικων οικογενειών. Το ποσό αυτό, απ’ ότι γνωρίζω, ανέρχεται στις 60.000 ευρώ για κάθε οικογένεια, για την αγορά στέγης. Όμως, κατά γενική παραδοχή και ομολογία, τα δάνεια αυτά αφενός μεν δεν αποτελούν λύση, γιατί, προφανώς, δεν επαρκούν για την αγορά της αναγκαίας στέγης, αφετέρου δε δεν δόθηκαν με τις απαραίτητες εγγυήσεις και τον αναγκαίο έλεγχο, ώστε αυτοί που τα πήραν να τα διαθέτουν για το σκοπό που τα πήραν. Αντίθετα δόθηκαν βεβιασμένα και κάτω από την πίεση του ελέγχου από την αρμόδια επιτροπή της Ε.Ε., ώστε να δικαιολογηθεί η πολύχρονη κρατική αδράνεια για την επίλυση του προβλήματος.

Σήμερα ξεκάθαρα και οι ίδιοι οι τσιγγάνοι αναγνωρίζουν το λάθος που έκαναν να πάρουν δάνεια ανεπαρκή για τη λύση του στεγαστικού τους προβλήματος και θα πρέπει, άμεσα και τεκμηριωμένα, να βρουν τρόπο να το διορθώσουν. Αυτό βέβαια ισχύει για όσους πήραν δάνεια.

Όσοι τσιγγάνοι όμως, και είναι πολλοί και αυτοί, δεν πήραν δάνειο, τι θα απογίνουν. Πού και πώς θα μεταφερθούν αυτοί και οι οικογένειές τους; Αυτή η κατηγορία των τσιγγάνων δεν απασχολεί τους αρμόδιους;

Ποιος αρμόδιος θα φροντίσει για τη δική τους ασφαλή απομάκρυνση από τον υπάρχοντα καταυλισμό σε οργανωμένο, κατά τα ισχύοντα διεθνώς, στεγασμένο χώρο; Ποιος από μας, που αγανακτούμε γιατί επιτέλους οι τσιγγάνοι δεν φεύγουν από την Ν. Αλικαρνασσό, είναι ειλικρινά διατεθειμένος να μισθώσει ένα διαμέρισμά του σε τσιγγάνικη οικογένεια;

Λέμε και το πιστεύουμε ότι η Κοινή Γνώμη είναι κατά των τσιγγάνων. Ας το δεχθούμε. Λύνει όμως η παραδοχή αυτή το φλέγον και πολύχρονο πρόβλημα; Η ταπεινή μου άποψη είναι ασφαλώς Όχι.

Τελειώνοντας θα ήθελα να παρατηρήσω ότι πριν από την πιστή εφαρμογή του ισχύοντα ποινικού νόμου και του νόμου περί αυθαιρέτων οικοδομών, κλπ. στην περίπτωση των τσιγγάνων, καλό θα είναι οι αρμόδιοι να ενσκήψουν, με την ανάλογη θέρμη, στο όλο πρόβλημα, ώστε και οι τσιγγάνοι να βρουν, επιτέλους, την ποθητή στέγη τους και η Ν. Αλικαρνασσός να βρει την πολυπόθητη ηρεμία της, διότι λύσεις υπάρχουν, αρκεί να υπάρχει και η ανάλογη θέληση.